İnşaat Sektöründe Durgunluk Rüzgarları: TMB Raporu Endişeleri Ortaya Koydu

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), Nisan 2025 İnşaat Sektörü Analizi Raporu'nu, "Kırılgan Ekonomiler, Çalkantılı Siyaset ve Ticaret Savaşları" başlığıyla yayınladı. Raporda, sektörün büyüme trendini sürdürdüğü, ancak iç ve dış faktörlerden kaynaklanan ciddi sorunlarla karşı karşıya olduğu vurgulanıyor. Sektörün geleceğiyle ilgili endişeleri artıran rapor, bir dizi çarpıcı veriyi de ortaya koyuyor.

TMB Başkanı Erdal Eren, 6,2 büyüklüğündeki İstanbul depreminin ardından yaptığı açıklamada, "Can kaybı olmaması büyük bir teselli. Ancak bu deprem, afet odaklı kentsel dönüşümün aciliyetini bir kez daha gözler önüne serdi. 1999 Marmara Depremi öncesi yapı stokunun yenilenmesi ve 2019'da çıkarılan müteahhit sınıflandırma yönetmeliğinin tavizsiz uygulanması şarttır" diyerek sektörün yapısal sorunlarına dikkat çekti.

TÜİK verilerine göre Şubat 2025'te inşaat üretimi yıllık ,7 artış gösterirken, aylık bazda %0,3'lük bir düşüş yaşandı. Bu, sektördeki yavaşlamanın işaretlerinden biri olarak yorumlanıyor. İnşaat Maliyet Endeksi ise yıllık #,94 artışla Kasım 2020'den bu yana en düşük artışını kaydetti. Ancak bu nispeten düşük artışın altında yatan sebeplerin incelenmesi gerekiyor; çünkü malzeme maliyetlerinde yıllık ,49, işçilik maliyetlerinde ise 2,38'lik bir yükseliş söz konusu. Bu da inşaat maliyetlerinin hala yüksek seviyelerde olduğunu gösteriyor.

Raporda küresel ticaret savaşlarının ve korumacı politikaların sektörü belirsizliğe sürüklediği, Türk lirasındaki değer kaybı ve yüksek risk priminin finansmanı zorlaştırdığı belirtiliyor. TMB, kamu projelerinde tasfiye hakkı tanınmaması durumunda Gelir ve Kurumlar Vergisi tevkifatının %2'ye düşürülmesini talep etti. Bu talep, sektörün finansal yükünü hafifletmeyi ve projelerin daha kolay hayata geçirilmesini amaçlıyor.

2025'in ilk çeyreğinde Türk müteahhitler, 14 projeyle 560 milyon dolarlık iş aldı. Türkmenistan, Libya ve Irak'taki projeler öne çıkarken, Ukrayna'nın yeniden inşasında Türk firmalarının önemli bir rol üstleneceği öngörülüyor. Ancak, bu olumlu gelişmelere rağmen, inşaat sektörü güven endeksinde ilk çeyrekte ciddi bir düşüş yaşandı. Finansman sorunları ve belirsizlikler güven ortamını olumsuz etkiledi.

İpotekli konut satışlarında artış yaşanırken, ilk el konut satışlarında düşüş gözlemlendi. Yabancıya konut satışları ise Mart ayında ,5 azalarak 1.574'e geriledi. Yıllık bazda düşüş ise ,5 oldu. Bu veriler, sektördeki durgunluğun tüketici talebini de etkilediğini gösteriyor.

Sonuç olarak, TMB raporu inşaat sektörünün önünde ciddi zorlukların olduğunu ortaya koyuyor. Hem iç politikadaki belirsizlikler hem de küresel ekonomik dalgalanmalar, sektörün geleceğini belirleyen önemli etkenler arasında yer alıyor. Sektörün sürdürülebilir bir büyüme için yapısal reformlara ve istikrarlı bir ekonomik ortama ihtiyacı olduğu açıkça görülüyor.