Türkiye Otomotiv Sektörü: İhracattaki Geçici Toz Dumanı ve Geleceğin Endişeleri

2024 yılında ticari araç ve otobüs ihracatındaki toparlanma, sektörün geleceğine dair umutları yeşertmişti. Ancak 2025 yılının ilk çeyreğinde yaşanan üretim ve ihracat düşüşü, alarm zillerini çalmaya başladı. Sektörün önde gelen isimlerinden LenaCars Genel Müdürü Selçuk Nazik, bu düşüşün altında yatan sebepleri ve sektörün geleceği için atılması gereken adımları değerlendirdi.

Nazik, yerli üretimi ve teknolojiyi önceliklendirmeyen politikaların sektörü sürdürülemez hale getirdiğini vurguladı. ABD'nin 2024 yılında 374 milyar dolarlık dış ticaret açığına karşın, Çin'in 2023 yılında 93,9 milyar dolar fazla verdiğini hatırlatan Nazik, "ABD-Çin ticaret savaşı, Türkiye için önemli bir üretim üssü olma fırsatı doğurabilir. Ancak Çinli markaların Türkiye'de üretim yatırımı yapmaması büyük bir risk oluşturuyor" diyerek uyarıda bulundu. Bu durumun, Türkiye'nin otomotiv sektörü için ciddi bir tehdit oluşturduğunu belirtti.

Çin'e Artan Cari Açık

2024 yılında Türkiye'nin Almanya'dan 4,92 milyar dolar, Çin'den ise 1,57 milyar dolarlık araç ithalatı gerçekleştirdiği belirtildi. Çin menşeili araçların 2023 yılında pazara girmesiyle 1,5 milyar dolarlık bir açık oluştu. Nazik, bu konuda yaptığı açıklamada, "Çin, cari açık verdiğimiz üçüncü ülke konumuna yükseldi. Çin'in Türkiye'de üretim yapmaması halinde bu açık büyüyerek sektörü tehdit edecek düzeylere ulaşabilir" şeklinde konuştu.

TOGG ve Yerli Üretim: Çözümün Anahtarı mı?

Binek araç ithalatındaki artışa karşın, TOGG'un henüz ihracata başlayamaması sektörü zorlayan bir diğer faktör. Nazik, "TOGG'un Almanya ve Fransa gibi pazarlara açılması, hem prestij sağlayacak hem de önemli bir döviz girdisi oluşturacaktır. Yerli üreticilerin katma değerli modellere odaklanması ve kapsayıcı teşviklerin sağlanması şart" ifadelerini kullandı.

2025 yılının ilk çeyreğinde ithalatın payının yüzde 69'a yükselmesi, toplam üretimin yüzde 9, otomobil üretiminin yüzde 7 ve ihracatın yüzde 3 düşmesine neden oldu. Ticari araç üretiminde yüzde 11, ağır ticari araç üretiminde yüzde 39, traktör üretiminde ise yüzde 41,6'lık bir gerileme yaşandı. Nazik, bu düşüşün istihdam ve teknoloji kaybına yol açacağını belirterek, acil regülasyon ve stratejik desteğin gerekliliğine dikkat çekti. "Çin'in Türkiye'de üretim yapması elzem, Avrupalı markalar için de Türkiye kritik bir pazar" diyen Nazik, TL maliyetlerindeki artışın üretim verilerini olumsuz etkilediğini vurgulayarak, yerli üretimi destekleyen regülasyonların geliştirilmesi ve Çin ve Avrupa ile üretim anlaşmalarının hızlandırılması çağrısında bulundu.