Şile'de Keten Tohumu Üretimi Yeniden Canlanıyor: Sürdürülebilir Bir Gelecek İçin İş Birliği

İstanbul'un Şile ilçesinde, geçmişte yaygın olarak üretilen ancak son yıllarda unutulmaya yüz tutmuş keten bitkisi, İstanbul İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Şile İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü ve S.S. Şile Tıbbi Aromatik Bitkiler Tarımsal Kalkınma Kooperatifi'nin iş birliğiyle yeniden hayat buluyor. "İstanbul İçin Keten Tohumu Devam Temini" projesi kapsamında, keten tohumu yağı ve lif üretimi, ürünlerin katma değer kazandıracak şekilde işlenmesi ve yenilenebilir enerji kaynaklarından faydalanılması hedefleniyor. Bu kapsamlı proje, sadece Şile ekonomisine katkı sağlamakla kalmıyor; aynı zamanda çiftçi topluluklarını güçlendirmeyi, etik ve organik tarım uygulamalarını yaygınlaştırmayı ve tüketici odaklı bir üretim anlayışını benimsemeyi amaçlıyor.

Projenin temelleri, 2021 yılında "Tarım Arazilerinin Kullanımının Etkinleştirilmesi Projesi (TAKEP)" kapsamında hayata geçirilen "Keten Varsa Şile Bezi Var Projesi" ile atıldı. Öncü çiftçi Ali Acar'ın 10 dekarlık arazisinde başlatılan bu proje, 11.077,7 TL Bakanlık katkısıyla toplam 36.000 TL bütçeye sahipti. Proje kapsamında 450 kg keten tohumu ve 1.150 kg gübre desteği sağlanarak keten yetiştiriciliği alanı oluşturuldu. 2022 yılında ise "Keten Varsa Şile Bezi Var (Devam Projesi)" ile hasat işlemleri için biçerdöver makinesi alımı gerçekleştirildi. Aynı yıl Ağva bölgesinde üreticiler, kendi tohumlarıyla 20 dekarlık alanda ekim yaptı ve 26.07.2022 tarihinde düzenlenen hasat şenliği ile projede önemli bir aşama kaydedildi. Bu aşamada Bakanlığın 160.000 TL'lik katkı sağladığı belirtildi. Ayrıca, Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü ile S.S. Şile Tıbbi Aromatik Bitkiler Tarımsal Kalkınma Kooperatifi arasında bir protokol imzalandı.

2023 yılında bölge çiftçileri, kendi temin ettikleri tohumlar ve Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü'nden sağlanan tohumlarla 30 dekarlık alanda ekim gerçekleştirdi. Bu durum, bölgede keten üretiminin sürdürülebilirliğini sağlamak adına önemli bir adım oldu. 2024 yılında ise "Şile İçin Keten Tohumu Temini Projesi" kapsamında, Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü'nden temin edilen 400 kg Beyaz Gelin, 300 kg Karakız ve 300 kg Sarı Dane cinsi keten tohumları, S.S. Şile Tıbbi Aromatik Bitkiler Tarımsal Kalkınma Kooperatifi çevresindeki 100 dekarlık alanda yetiştirilmek üzere dağıtıldı. Bu projenin toplam bütçesi 60.000 TL olarak belirlendi.

Şu anda devam eden "İstanbul İçin Keten Tohumu Devam Temini" projesi ise 47.250 TL Bakanlık katkısı ve toplam 63.000 TL bütçeyle, Değirmençayırı Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Kooperatifi bünyesinde yaklaşık 90 dekar alanda ekimi yapılacak 900 kg keten tohumunun dağıtımını içeriyor. Bu tohumların 300 kg'ı yağlık, 600 kg'ı ise liflik keten tohumu olarak farklı enstitülerden temin edildi. Proje, üreticilerin gelir düzeylerini artırmayı ve sürdürülebilir bir üretim modelini teşvik etmeyi amaçlıyor. Projenin ilerleyen aşamalarında yenilenebilir enerji tesisinin de projeye dahil edilmesi planlanıyor. Avrupa Yeşil Mutabakatı ve Yeşil Ekonomiye Geçiş hedefleri doğrultusunda, doğa dostu bir üretim modelinin benimsenmesi vurgulanıyor.